Onlangs is de concept ombuigingslijst 2016 openbaar geworden. De ombuigingslijst is een overzicht van mogelijke maatregelen ter besparing op de overheidsuitgaven of ter verhoging van de overheidsinkomsten. Of en in hoeverre er suggesties van deze lijst worden opgenomen in beleid, bijvoorbeeld in het in september te presenteren Belastingplan 2017, is onduidelijk op dit moment. Wel is het interessant om te weten waaraan gedacht wordt. Daarom volgt hier een overzicht per belastingsoort van in de ombuigingslijst genoemde fiscale maatregelen.

Omzetbelasting
De omzetbelasting is een op Europees niveau geregelde belasting. De beleidsvrijheid voor de lidstaten is beperkt. In de concept ombuigingslijst gaat het om het afschaffen van het lage btw-tarief op boeken en tijdschriften en op cultuur, zoals toegang tot musea, theaters, attractieparken en sportwedstrijden. Ook het verlaagde tarief voor sierteeltproducten (bloemen, planten en boomkwekerijproducten) staat ter discussie.

Inkomstenbelasting
Afschaffen middelingsregeling
De middelingsregeling is bedoeld om de progressiviteit van het tarief in de inkomstenbelasting te matigen door de belasting te berekenen over het gemiddelde inkomen van drie opeenvolgende jaren. Deze regeling kan worden afgeschaft.

Drempel giftenaftrek
Voor aftrekbare giften aan goede doelen geldt een drempel van 1% van het inkomen met een minimum van € 60. Voor periodieke giften geldt geen drempel. Dat verschil kan worden opgeheven door de drempel in te voeren voor periodieke giften.

Persoonsgebonden aftrek
Persoonsgebonden aftrekposten die door een te laag inkomen niet in aftrek zijn gebracht, kunnen in een volgend jaar in aftrek worden gebracht. Deze meeneembaarheid kan worden afgeschaft.

Aftrekbare kosten eigen woning
Niet alleen de betaalde rente over de eigenwoningschuld is aftrekbaar, maar ook de met de financiering van de eigen woning samenhangende eenmalige kosten. De aftrek van deze eenmalige kosten, zoals taxatiekosten en kosten van de hypotheekakte kan worden afgeschaft.

Aftrek geen of geringe eigen woningschuld
Wanneer het eigenwoningforfait hoger is dan de aftrekbare rente, is het meerdere aftrekbaar waardoor per saldo geen bijtelling plaats kan vinden voor een eigen woning. Deze aftrek kan worden afgeschaft.

Reisaftrek
Per openbaar vervoer afgelegde woon-werkkilometers zijn onder voorwaarden en voor forfaitaire bedragen aftrekbaar. De reisaftrek zou kunnen worden afgeschaft.

Loonbelasting
Aanpassing pensioenopbouw
Voor de fiscaal vriendelijke opbouw van pensioen geldt een maximum, de zogenaamde aftoppingsgrens. Deze bedraagt ongeveer € 100.000. Deze grens zou verlaagd kunnen worden tot 2 of 1,5 maal modaal, dus € 80.000 resp. € 60.000. Ook het maximaal toegestane opbouwpercentage voor pensioen zou verlaagd kunnen worden van 1,875% naar 1,75% of zelfs 1,65%.

30%-regeling
De vrijstellingsregeling voor de vergoeding van zogenaamde extraterritoriale kosten van uit het buitenland afkomstige werknemers kan worden beperkt. Voor de 30%-regeling geldt nu geen maximum. De grondslag voor de 30%-regeling zou kunnen worden beperkt tot bijvoorbeeld de Balkenendenorm van € 178.000.

Ondernemers
Bedrijfsopvolgingsregeling successiewet
Voor de verkrijging van ondernemingsvermogen door een erfenis of schenking geldt een vrijstelling van schenk- en erfbelasting als de onderneming wordt voortgezet. De vrijstelling is volledig tot een waarde van de onderneming van ruim € 1 miljoen. Daarboven bedraagt de vrijstelling 83% van de waarde. Deze vrijstelling kan worden afgeschaft of verlaagd, bijvoorbeeld door het percentage van 83 te verlagen.

Doorschuifregelingen
Bij de overgang van een onderneming of een aanmerkelijk belang in een vennootschap kan belastingheffing in bepaalde situaties worden uitgesteld. De fiscale claim op de meerwaarde wordt dan doorgeschoven naar de verkrijger van de onderneming of het aanmerkelijk belang. Deze doorschuifregelingen kunnen worden afgeschaft of omgezet in betalingsregelingen.

Vergoeding bos- en natuurbeheer
Sommige subsidies voor de ontwikkeling en instandhouding van bos en natuur zijn vrijgesteld. De samenhangende kosten zijn niet aftrekbaar. De ongelijkheid ten opzichte van andere subsidieregelingen kan een reden zijn om deze vrijstelling te laten vervallen.

Vrijstelling overdrachtsbelasting voor cultuurgrond
De vrijstelling van overdrachtsbelasting voor de verkrijging van cultuurgrond kan worden afgeschaft.

Omzetten EIA, MIA en Vamil in subsidie
De energie-investeringsaftrek (EIA), milieu-investeringsaftrek (MIA) en de vervroegde afschrijving milieu-investeringen (Vamil) zouden kunnen worden omgezet in een subsidieregeling. De Vamil kan ook worden afgeschaft ter voorkoming van samenloop tussen de EIA en Vamil enerzijds en de MIA en Vamil anderzijds.

Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek
De kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (KIA) kan worden afgeschaft.

Oudedagsreserve
De oudedagsreserve zou, gezien de lopende discussie over de afschaffing van het pensioen in eigen beheer voor dga’s, kunnen worden afgeschaft.

WBSO en innovatiebox
De fiscale innovatieregelingen WBSO en innovatiebox kunnen worden beperkt. De tarieven kunnen worden verlaagd of de grondslag kan worden aangepast. De WBSO zou kunnen worden omgezet in een subsidie. De bespaarde middelen kunnen worden ingezet voor een uitbreiding van het innovatiekrediet voor het mkb.

S&O-aftrek
De S&O-aftrek voor zelfstandige ondernemers kan vervallen, aangezien niet duidelijk is of deze regeling een bijdrage levert aan innovatie in Nederland.

Landbouwvrijstelling
De landbouwvrijstelling stelt de waardeontwikkeling van landbouwgrond vrij. De landbouwvrijstelling vormt een uitzondering op het principe dat alle voor- en nadelen uit een onderneming worden belast. Om die reden kan de vrijstelling worden afgeschaft.

Autobelastingen
De vrijstellingen van BPM en MRB voor taxi’s kunnen worden afgeschaft of versoberd. Afschaffen van de regelingen leidt tot een vereenvoudiging. Ook de teruggaafregelingen en vrijstellingen voor voertuigen voor politie, defensie, brandweer en dergelijke kunnen vervallen. De vrijstellingen voor dierenambulances en lijkwagens zouden kunnen worden omgevormd tot een subsidieregeling. Het kwarttarief in de MRB voor kampeerauto’s kan worden omgezet in een halftarief of kan vervallen. Afschaffen van de regeling leidt tot een vereenvoudiging.